Verslag van het vaccinatiedebat (4 april) in de Tweede Kamer
Disclaimer: Dit verslag is onderhevig aan bias en afhankelijk van de persoonlijke en professionele interesses van de auteur. Het volledige debat kun je terugkijken via www.debatdirect.tweedekamer.nl.
Opkomst en kwaliteit
Er was een magere opkomst bij de technische briefing met het RIVM en niet alle partijen hebben zich ingeschreven om deel te nemen aan het debat over de dalende vaccinatiegraad. De afwezige partijen waren DENK, Partij voor de Dieren, Volt, en JA21. Over het algemeen was de kwaliteit van het debat laag om de volgende redenen:
Sommige sprekers bleven hangen in het COVID-19 beleid en relateerden dit direct aan de huidige vaccinatiegraad, met Keizer (BBB) als opvallende voorbeeld.
Er werden acties gevraagd van professionals en instellingen zoals GGD en JGZ, terwijl deze al worden uitgevoerd (NSC, SGP).
Er waren snijdende opmerkingen en persoonlijke aanvallen, zoals die van Keizer (BBB) tegen Paulusma (D66) of van van Meijeren (FvD) tegen de Staatssecretaris (Stas). Als je mensen wil dissen, neem dan een distrack op, maar niet in de Kamer a.u.b.
Tielen (VVD) en van Meijeren (FvD) stelden zich zogenaamd scherp op maar waren eigenlijk het debat aan het verstoren met nare opmerkingen, sneren en overduidelijke gebrek aan kennis over het onderwerp.
Politici vertoonden zichtbaar weinig en meestal oppervlakkige kennis van het onderwerp. Het is belangrijk op te merken dat fracties budgetten hebben om medewerkers aan te nemen die hen kunnen bijspijkeren en voorbereidend werk voor hen kunnen doen, en om met professionals te spreken.
Een complex probleem zoals de daling van de vaccinatiegraad werd simplistisch benaderd alsof er slechts één reden voor de daling was.
Kamerleden vergeten soms wat hun rol is als volksvertegenwoordiger en hun bijdragen aan het besturen van een land. Hallo voorzitter? Spoedcursus ‘wat doe je als Kamerlid’.
Hulde aan Staatssecretaris Maarten van Ooijen!
Een groot pluspunt was de uitstekende prestatie van Staatssecretaris Maarten van Ooijen! De Stas beantwoordde alle vragen rustig en inhoudelijk correct. Zijn toelichtingen en uitdagingen met betrekking tot vaccinatieprogramma's waren accuraat. Claassen stelde een vraag over migranten en asielzoekers (PVV what else), hun bereidheid tot vaccinatie en of zij wel weten hoe het in Nederland eraan toe gaat. Zoals de Stas terecht opmerkte, worden mensen bij de gezondheidscheck bij aanvang gevraagd naar infectieziekten en worden waar mogelijk vaccins aangeboden. Het is 'normaal' dat vluchtelingen vatbaarder zijn voor infectieziekten en vaak minder vaak zijn gevaccineerd, meestal vanwege verstoringen in het rijksvaccinatieprogramma in hun thuisland door oorlog. Wat betreft inwoners van Nederland met een migratieachtergrond, hebben zij net als anderen dezelfde redenen om zich wel/niet te laten vaccineren. Nogmaals, bravo Stas voor het benadrukken van het laatste punt.
De tien geboden
De Stas heeft de Kamer ingelicht over de 10 acties die komende tijd worden ingevoerd om de vaccinatiegraad te verhogen:
Wijkgerichte aanpak: betrekken van de gemeenschap
Professionals in actie
Twijfeltelefoon: directe hulp bij vragen (088-7 555 777)
Versterken van relevante en betrouwbare online-informatie
Brede aanpak tegen desinformatie
Mobilisatie van zorgprofessionals en influencers tegen desinformatie
Internationale acties desinformatie
Onderzoek: meer inzicht in keuzes en hoe deze beter te ondersteunen
Belang van goede data
Verder versterken (informatie)positie kinderopvang
Wil je meer weten over de aanpak voor komende tijd, lees dan de brief aan de Kamer: https://www.tweedekamer.nl/downloads/document?id=2024D13178
Uitdagingen
Er moet een wijkgerichte aanpak komen.
Eens, maar dit is arbeidsintensief, behoeft financiën zodat de GGD’en te werk kunnen gaan. Dit geld is nu niet beschikbaar. De uitbreiding of financiering moet of uit gemeentegelden komen, stelt de Stas. Slagt-Tichelman (PvdA-GL) vroeg daarom om verschuiving van potjes en onderbesteding van valpreventie. De Stas was van mening dat de GGD’en creatiever moeten zijn met hun financiën.
Bikker (CU) vroeg om tijdelijk gratis vaccins voor o.a. HPV en inhaalvaccins.
Kinderen kunnen tot hun achttiende via JGZ gratis inhaalvaccins halen. Ouderen die geboren waren voordat het BMR-vaccin werd geïntroduceerd, moeten nu uit eigen zak betalen (gemiddelde kosten: tweemaal 70 euro). Zorgverleners kunnen de vaccins via hun werk vergoed krijgen. De uitdaging voor Bikkers voorstel ligt in equity vs equality. Voor wie moeten de vaccins gratis zijn? Alleen voor de mensen in de wijken met lage vaccinatiegraad? Alleen voor mensen met een laag inkomen? Is het dan zo eerlijk dat anderen dan geen beroep kunnen doen op gratis vaccins vanwege de diepte van hun broekzak? Vaccinaties zijn belangrijk voor iedereen, zonder postcode of inkomstendiscriminatie. Vaccins zijn ook belangrijk wanneer er geen uitbraken zijn, dus langdurige beschikbaarheid. Dit vraagt om een wetswijziging, structurele financiering en nieuwe infrastructuren. Dit kunnen we niet in een kort debat oplossen.
Algemene oproep aan Kamerleden:
Als je VWS in je portefeuille hebt, zorg er dan voor dat je goed wordt bijgeschoold en geïnformeerd. Veel van de vragen en voorstellen die worden ingediend, zijn al bekend (ik kijk naar NSC en SGP). Dit is ook een reden waarom moties vaak worden ontraden, omdat ze vragen om acties die al worden ondernomen.
Het gaat niet om jou, het ging nooit om jou en het zal nooit om jou gaan. Als Kamerlid ben je er om je kiezers te vertegenwoordigen en het algemene landsbelang te dienen.
Snijdende opmerkingen en persoonlijke aanvallen getuigen van zwakte en een gebrek aan inhoudelijke argumenten.
Opmerkelijke punten:
Van Dijk (SGP) en Jansen (NSC) lijken onvoldoende op de hoogte te zijn van wat er momenteel in de praktijk gebeurt met vaccinaties. Dit verklaart waarom de SGP vroeg om één-op-één gesprekken op consultatiebureaus of bij de huisarts, terwijl dit al gebeurd.
Tielen (VVD) noemt kinderdagverblijven 'potentiële broeihaarden van enge ziektes'. Deze bewoording is misleidend, stigmatiserend, schadelijk, pertinent fout en populistisch. Door deze uitspraak te doen, ondermijnt ze de mogelijkheid om kracht te zetten achter haar wens om een vaccinatieplicht op kinderdagverblijven in te voeren. Claassen (PVV) ging hier veel beter mee om en reageerde adequaat op Tielen (VVD). Ik ben van mening dat Tielen haar woorden moet terugnemen.
Jansen (NSC) trekt de 'het ligt aan hun cultuur'-kaart, wat ook populistisch en zelfs racistisch is, en toont hiermee weer aan dat dit Kamerlid geen diepgaand begrip heeft van het onderwerp vaccinatiebereidheid. Als het 'aan hun cultuur lag', dan zou >90% van de Turkse en Marokkaanse Nederlanders gevaccineerd zijn. Gelukkig reageerde de Stas hier correct op! Ook lijkt de spreektekst van Jansen een samenvatting te zijn van alle krantenartikelen van afgelopen week over het onderwerp. Ik roep haar beleidsmedewerker en tekstschrijver op om iets harder hun best te doen.
Van Dijk (SGP) sprak over God en bidden. Ik zeg, bid eerst je kameel vast en vertrouw dan op God. Ik erken en respecteer mensen die vanwege religieuze overtuigingen geen vaccins kunnen nemen, maar dit moet niet vermengd worden met het landelijk beleid. De staat heeft haar eigen verantwoordelijkheid waaraan ze moet voldoen, los van de Kerk of een interpretatie van een stroming.
Met dit niveau van Kamerwerk wordt het wel heel moeilijk om een land te besturen. Gelukkig hebben we genoeg knappe koppen en handige handen in onze instituten zitten.
Vind je deze informatie interessant? Of ga je deze gebruiken voor je eigen werk, documenten of publicaties, dan is een shout out of erkenning wel zo aardig.